Historia

Mimo zagrożenia utratą życia i zniszczeniem prowadzonych dzieł ponad dwa tysiące zakonnic w czasie niemieckiej okupacji w Polsce zaangażowało się w ratowanie żydowskich współobywateli. Siostry dawały im żywność, leki, ukrywały ich. Ryzykowały – bo tak nakazywały Ewangelia i poczucie ogólnoludzkiej solidarności.

Praca powstała w związku z przypadającą w 2018 roku setną rocznicą odrodzenia Polski jako niepodległego państwa. Jej tematem są stosunki dyplomatyczne Polska-Stany Zjednoczone. Przyczyniło się do niej kilka bardzo szanowanych osób.

Polska została zniszczona podczas I wojny światowej (1914-1918). Polacy mieszkający w Ameryce zainicjowali Polski Biały Krzyż i Polskie Szare Samarytanki z YWCA (Young Women's Christian Association, Chrześcijański Związek Młodych Kobiet), które rekrutowały pielęgniarki do wspierania polskich żołnierzy i rodzin. Działania te były kluczowe dla powojennej odbudowy Polski. Niestety, ich historie zostały zapomniane.

Byli w tamtym czasie w naszym kraju, w Polsce, ludzie, którzy mieli niezwykłą odwagę; którzy głęboko w sercu wpisane mieli ideały człowieczeństwa, szacunku dla życia, dla drugiego człowieka, miłości bliźniego – tak, tej chrześcijańskiej – wielkiego etosu Rzeczypospolitej wielu narodów, którą razem przez lata po odzyskaniu przez nią niepodległości w 1918 roku współtworzyli jako wolną, niepodległą, suwerenną Polskę, przesiąknięci tymi ideałami tak głęboko, że się nie bali.

Był niezwykle aktywnym działaczem politycznym, autorem wielu książek, setek artykułów, angażował się w wiele jawnych i mniej jawnych akcji politycznych. Bez zaangażowania takich ludzi jak Jerzy Giedrojć i twórcy paryskiej Kultury oraz Jan Nowak–Jeziorański i RWE, pełna niepodległość Polski nie przyszłaby tak szybko.

Jerzy Giedrojć to człowiek, który młodemu pokoleniu jest zupełnie nieznany. A przecież, mimo, że po II wojnie światowej pozostał na emigracji, wywarł ogromny wpływ na myślenie polskich elit intelektualnych, a za ich pośrednictwem także na myślenie Polaków. Nigdy do Polski nie wrócił, ale wiele z jego idei posłużyło do zbudowania fundamentów III RP.

Czy obawy sporej części Polonii, głównie ze Wschodniego Wybrzeża, były uzasadnione? Zapowiedzi zmian na Exchange Place były bardzo radykalne. Polonia miała przykre doświadczenia z władzami Jersey City sprzed kilku lat, kiedy pomnikowi groziło przeniesienie…

Brzeziński przez demokratów uważany był za jastrzębia, a przez republikanów lat osiemdziesiątych – za gołębia. Na pewno nie można oceniać go jednoznacznie. Był dzieckiem swojej epoki, zdominowanej przez konflikt zimnowojenny, ale potrafił ją znacznie wyprzedzić.

Mikołaj Kopernik to "człowiek, który wstrzymał Słońce, a ruszył Ziemię", jak to się o nim powszechnie opowiada. Tymczasem, był to ktoś o naprawdę wszechstronnych zainteresowaniach, kto gruntownie zrewolucjonizował naukę. W tym roku przypada 550 rocznica jego urodzin.

Biskup Franciszek (Francis) Hodur jest dobrze znany wśród członków Polskiego Narodowego Kościooła Katolickiego (PNKK) jako jego organizator, wizjoner, patriota i charyzmatyczny przywódca. Poświęcił swój czas i wysiłek na rzecz zachowania wiary katolickiej i polskiego dziedzictwa wśród imigrantów w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie.

W 2023 roku przypada 160 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego. Mimo upływu lat w debacie publicznej nie milkną echa owego zrywu. Ważne i trudne pytanie – „bić się (o wolność swojego kraju), czy nie bić?” – powraca za jego sprawą w Europie Centralnej także dziś. Sensu i znaczenia czynu powstańców styczniowych nie da się zrozumieć bez kontekstu dziejowego całego regionu Europy Centralnej, dzisiejszego terytorium Polski, Ukrainy, Litwy, Białorusi.