Historia medycyny uczy nas ważnych lekcji: pokory i nadziei.
Dr FP Wierzbicki MD „California State Medical Journal”, numer drugi, październik 1856 r.
Chociaż Wierzbicki początkowo chciał studiować medycynę, w wieku 15 lat porzucił studia, aby dołączyć do szeregów żołnierzy podczas Powstania Listopadowego w latach 1830–1831. Wierzbicki aktywnie uczestniczył w kluczowych bitwach, takich jak Olszynka Grochowska (25 II 1831) i Ostrołęka (26 V 1831), dzielnie broniąc Warszawy (6–7 IX 1831). Po powstaniu jego pułk wycofał się do Galicji (wówczas Austria), gdzie czekały go trzy lata internowania. Po zwolnieniu znalazł się na wygnaniu, co skłoniło go do emigracji do Stanów Zjednoczonych w wieku 19 lat, przybywając do Nowego Jorku 28 marca 1834 r.
Rysunek Leona Kraweckiego, zmodyfikowany. (Źródło: www.polishclubsf.org)
Początkowo osiedlił się w Illinois, ale ograniczenia finansowe utrudniły mu zdobycie ziemi, co skłoniło go do przeniesienia się do Nowej Anglii na studia medyczne. Wierzbicki zapisał się na Uniwersytet Yale w Connecticut w latach 1835-36, jednocześnie ucząc języka francuskiego w Northampton w stanie Massachusetts przez około półtora roku. Następnie w 1839 roku objął stanowisko nauczyciela języka francuskiego w Amherst College w New Bedford w stanie Massachusetts.
W 1842 roku, pod pseudonimem The Philokalist, Wierzbicki napisał i opublikował „Człowieka idealnego” (The Ideal Man). Podczas swojego pobytu w USA, namiętnie opowiadał się za Polską i wolnością, pisząc artykuły do amerykańskich gazet o polskiej rewolucji z 1830 roku i historii Polski. Naturalizowany w Nowym Jorku w 1845 roku, stał się znaną postacią, wygłaszając przemówienia i wykłady, a nawet posiadając patent, obok Henry'ego Kalusowskiego, na ulepszenie pieców do kominków w 1845 roku.
Podczas wojny meksykańskiej (1846-1848) Wierzbicki zaciągnął się jako ochotnik do armii amerykańskiej, służąc jako asystent chirurga. Zaintrygowany metalurgią, udał się do San Francisco w 1848 roku podczas gorączki złota, nie po to, by szukać złota, ale by studiować ten proces. Jego szeroko zakrojone badania osiągnęły punkt kulminacyjny w publikacji w 1849 roku „California As It Is or A Guide to the Gold Region”, pierwszej książki wydrukowanej w języku angielskim w Górach Skalistych. Uważany za cenny przewodnik po Kalifornii, obejmował różne aspekty, w tym opis stanu, podróże, odkrycia złota, grupy etniczne, urbanizację, rozwój nieruchomości, aspekty prawne i polityczne oraz rolnictwo.
Strona tytułowa pierwszego wydania "California As It Is and As It May Be", San Francisco: Grabhorn Press, 1933. (Źródło: Wikipedia)
Kiedy Mennica USA otworzyła oddział w San Francisco, Wierzbickiemu zaproponowano znaczące stanowisko, które piastował aż do swojej śmierci 26 grudnia 1860 r. Pomimo swojej wybitnej roli kontynuował praktykę lekarską w San Francisco i odegrał kluczową rolę w powstaniu prestiżowego Medical Society of the State of California (Zrzeszenie Lekarzy Stanu Kalifornia). W 1856 r. napisał artykuł o historii medycyny w Kalifornii do California State Journal of Medicine.
Historia jest służebnicą nauki i rozjaśnia rozum.
Dr F.P. Wierzbicki M. D.
California State Medical Journal, numer drugi, październik 1856 r.
Niestety, w wieku 45 lat dr Wierzbicki zmarł z powodu „zatkania płuc... wbrew zaleceniom swojego lekarza uwierzył w skuteczność kąpieli parowej, ulubionego środka moskiewskiego, który mógł go wyleczyć”, jak czytamy w jego nekrologu.
Nagrobek Feliksa Wierzbickiego na San Francisco National Cemetery, plot 58 nr. 2 section 05. (Źródło: ogrodywspomnien.pl)
Dr Wierzbicki został uwieczniony na muralu w Toland Hall, University of California Medical Center w San Francisco, upamiętniającym historię medycyny w Kalifornii. Jego spuścizna żyje jako świadectwo jego wieloaspektowego wkładu w medycynę, literaturę i dążenie do wiedzy.
Z angielskiego przetłumaczył Andrzej Woźniewicz.
