Opublikowany pierwotnie 2021-10-06.
Narodowy Dzień Pierogów przypada w Stanach Zjednoczonych na 8 października każdego roku. Choć niestety nie jest to jeszcze prawnie uznane święto narodowe, ale mimo to figuruje w różnego rodzaju kalendarzach i almanachach. Możesz sam sprawdzić.
Pierogi gotowane. Zdjęcie autora.
Historia Narodowego Dnia Pierogów owiana jest tajemnicą. Niewiele jest informacji o tym, kiedy dokładnie powstał, kto go zaproponował i dlaczego spośród wszystkich dni w roku wybrano 8 października.
Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że w Polsce pierogi powszechnie są kojarzone z postacią św. Jacka Odrowąża, którego święto przypada na 17 sierpnia.
Niezależnie jednak od jego korzeni, jest to mile widziane święto jednej z najbardziej kultowych polskich potraw.
"Pierogi" dla językoznawców
W Ameryce, czasem można zobaczyć słowo "pierogi" pisane (niepoprawnie) jako perogi lub pierogy. Słowo „pierogi” to liczba mnoga polskiego słowa pieróg. Jest to naprawdę bardzo proste: jeden pieróg, dwa pierogi.
Określenie, które nazbyt często można usłyszeć w USA: "pierogis", jest śmiesznie-nadmierne i, na dodatek, niepoprawne. Niestety, jest to tak powszechny błąd, że nawet niektórzy z moich polsko-amerykańskich przyjaciół (którzy powinni wiedzieć lepiej) wpadają w tą pułapkę mówiąc „pierogis”, gdy zwracają się do osoby anglojęzycznej. Możesz natychmiast urosnąć w oczach i zasłużyć na podziw swoich polsko-amerykańskich przyjaciół, gdy poprawisz ten częsty błąd. Słowo „pierogi” jest już w liczbie mnogiej – nie trzeba dodawać „s” na końcu po angielsku. Forma pojedyncza i tak rzadko jest używana w języku polskim, bo – cóż – nie można zjeść tylko jednego pieroga. Są tak pyszne, że zawsze zjesz ich kilka. 😊
Historia pierogów
Pierogi to tradycyjne, wręcz kultowe polskie danie. Podobno przybyły do Polski i na kresy wschodnie w XIII wieku, być może sprowadzone z Dalekiego Wschodu przez naszych wschodnich sąsiadów, takich jak dzisiejsza Ukraina. Pierwszy spisany przepis na pierogi pochodzi z książki wydanej w 1682 roku. [4]
W innych kuchniach etnicznych istnieją podobne rodzaje dań pierogowych, ale kiedy mówisz „pierogi”, to jest to polskie słowo, które konkretnie oznacza polską potrawę. Pierogi można podawać jako danie główne, dodatek, deser, przekąskę – tak naprawdę, nie ma ograniczeń. Spopularyzowali je w Stanach Zjednoczonych wcześni polscy emigranci. Początkowo były spożywane tylko we własnym gronie rodzinnym, następnie restauracje narodowe dodały je do swoich menu, a etniczne kościoły wykorzystywały je jako pretekst do zbiórki pieniędzy. W wielu regionach, od lat 60 aż do dziś, można je też znaleźć w dziale mrożonek supermarketów i sklepów spożywczych.
Ugotowane a następnie podsmażone pierogi (Foto: Anna Woźniewicz)
W Polsce można je też dziś znaleźć w sklepach spożywczych, jadłodajniach, restauracjach, stołówkach szkolnych. Ostatnio w wielu miejscach pojawiła się koncepcja „pierogarni”. Tego typu restauracja, czasem bardzo wytworna, specjalizuje się właśnie w tej jedynej potrawie – w pierogach.
Co to są pierogi?
Pierogi to kieszonki z cienkiego, elastycznego ciasta napełnione różnymi słodkimi lub słonymi nadzieniami, gotowane w wodzie, które następnie mogą być podsmażone lub upieczone. Nadzienie może być praktycznie dowolne, ale musi być obecne. Jeśli nie ma nadzienia, to nie jest pieróg. Tak, zdaję sobie sprawę z istnienia "leniwych pierogów" w polskiej tradycji kulinarnej, ale celowo je ignoruję, ponieważ – wbrew nazwie – nie są to tak naprawdę pierogi, ale pokrojone kawałki ciasta (bardziej jak kopytka), więc to naprawdę w tym wypadku myląca nazwa.
W zależności od nadzienia, mamy do czynienia z pierogami mięsnymi, z kapustą i grzybami, jagodowymi, wiśniowymi, śliwkowymi (pierogi ze sliwkami), serowymi (pierogi z serem), ziemniaczanumi (pierogi z ziemniakami), szpinakowymi (pierogi ze szpinakiem) czy – powiedzmy – fantazyjne pierogi z łososiem, żeby wymienić tylko kilka rodzajów.
Popularne są nadzienia mięsne, w tym wieprzowe, wołowe, drobiowe i cielęce, a także bardziej wymyślne mięso z kaczki, jagnięciny czy gęsi. Mięso na pierogi jest najpierw gotowane, a następnie mielone. W niektórych regionach popularna jest kasza gryczana lub inne zboża i rośliny strączkowe jako nadzienie. Pierogi z kiszoną kapustą i suszonymi grzybami są częścią tradycyjnej polskiej kolacji wigilijnej wraz z miniaturową, tylko grzybową odmianą pierogów zwaną uszkami, oraz takimi ze słodkim nadzieniem makowym na deser. Jako farsz można użyć wszelkiego rodzaju owoców: malin, truskawek, śliwek, śliwek, jabłek, jagód, i tak dalej.
Jednak zdecydowanie najpopularniejszym rodzajem pierogów są – myląco nazwane – tzw. pierogi ruskie z nadzieniem będącym połączeniem białego sera i puree ziemniaczanego, z dodatkiem smażonej cebuli. Tak naprawdę wcale nie są rosyjskie – są jak najbardziej polskie, ale tak się je nazywa w Polsce, prawdopodobnie z podobnych powodów, jak w USA frytki ziemniaczane nazywa się „francuskimi”: po to, żeby zmylić niewtajemniczonych.
Innym powodem może być również to, że przybyły one z przedwojennego regionu Polski, który obecnie jest częścią Ukrainy, ale kiedyś nazywał się Ruś. Podobno przed 1945 rokiem Ukraińcy nazywali tę szczególną odmianę pierogów „pierogami polskimi”. Być może stworzyli je Polacy mieszkający wówczas na Ukrainie, a swą nową nazwę zyskały po II wojnie światowej, kiedy dziesiątki tysięcy Polaków zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów na zachodniej Ukrainie i przeniesienia się do powojennej zachodniej Polski. Bez względu na pochodzenie nazwy, należy pamiętać, że są polskie i że ser w ruskich pierogach musi być miękkim, niesłodkim rodzajem białego, prasowanego sera potocznie określanego mianem twarogowego, a nie jakimś innym rodzajem sera.
W niektórych sklepach w USA można spotkać rzekomo polskie „pierogi ruskie” nadziewane ziemniakami i serem typu Cheddar (lub szwajcarskim, lub tzw. amerykańskim, itp.), co jest obrzydliwością. Nie ma to nic wspólnego z prawdziwymi polskimi pierogami ruskimi, w których nadzienie ziemniaczano-serowe zawiera obowiązkowy „biały ser” (twarogowy). Powodem jest to, że producent zastępuje polski „biały ser”, który jest trudny do znalezienia w USA (ale naprawdę łatwy do samodzielnego wykonania, jeśli się ma ochotę, ale to już inna historia ) łatwo tu dostępnym serem Cheddar.
Istnieje wiele przepisów zarówno na farsz, jak i na ciasto. Przez dziesięciolecia reżimu komunistycznego dostępne były tylko proste wersje z podstawowymi nadzieniami, czego wyraźnym przykładem są pierogi ruskie. Być może dlatego w dzisiejszych czasach wiele restauracji i domów eksperymentuje z ekstrawaganckim farszem i fantazyjnymi dodatkami, aby zmienić to proste danie w wykwintny przysmak. [4] Kiedy dorastałem, po prostu nie było czegoś takiego jak pierogi z łososiem! Również w XIII wieku, kiedy w Polsce miały pojawić się pierogi, ziemniaki były jeszcze nieznane w Europie, więc farsz z kolei zawierał takie przysmaki jak posiekane nerki, tłuszcz cielęcy i gałka muszkatołowa. W dzisiejszych czasach niektórzy kucharze polskich restauracji w ogóle odmawiają serwowania pierogów, jako dania z natury chłopskiego i mało wykwintnego.
Jak się robi pierogi...
Pierogi są teoretycznie łatwe do zrobienia, ale zdecydowanie są pracochłonne i zajmują sporo czasu, zwłaszcza, że naprawdę trzeba zrobić ich całkiem dużo, ponieważ mają tendencję do szybkiego znikania po ich podaniu. Pierogi można lepić ręcznie, albo za pomocą maszyn automatycznie, już na skalę przemysłową.
Przygotowywanie pierogów (Źródło: Wikipedia)
Robi się je z małego krążka cienko rozwałkowanego ciasta (wałkiem rozwałkowuje się go w cienki arkusz, a następnie wycina kółka np. odwróconą szklanką do herbaty), składa się je do postaci kieszonki, wypełnia nadzieniem (farszem), a następnie obie strony tej kieszonki ciasta palcami mocno przylepia się do siebie, uszczelniając w ten sposób zawartość półokrągłego pieroga.
Ciasto jest podobne do tego, którego używa się do robienia domowych włoskich makaronów lub klusek. Zawiera tylko mąkę pszenną, jajka (zarówno białka, jak i żółtka) i wodę. Ciasto na pierogi powinno być elastyczne, delikatne i miękkie, aby nie dominowało w smaku i nie darło się przepuszczając farsz. Ciasto nie powinno być zbyt grube.
Po umieszczeniu nadzienia, uformowaniu i zamknięciu pieroga, należy go gotować w gorącej, osolonej wodzie przez kilka minut.
Zwykle pierogi gotuje się razem po kilkanaście sztuk w dużym garnku, w lekko osolonej wodzie (nie przykrywając garnka, bo wykipi), a następnie odsącza się je i podaje od razu, gdy są jeszcze gorące, albo zostawia się do ostygnięcia i podaje w na zimno, w każdym wypadku okraszone dodatkami.
W zależności od rodzaju nadzienia i tego, czy podawane są na ciepło, czy na zimno, mogą być podawane ze smażoną/zarumienioną cebulą, smażonym boczkiem, kwaśną śmietaną, słodką śmietanką, bitą śmietaną, dowolnym rodzajem sosu, zwykłym cukrem, roztopionym masłem i cukrem, lub po prostu z solą i pieprzem. Są pyszne w każdej postaci.
Ogólna idea pierogów daje nieograniczone możliwości eksperymentowania z farszem (tak, przypuszczam, że nawet nadzienie z sera cheddar znajdzie swoich zwolenników) oraz dodatkami.
Po ich ugotowaniu, ludzie często albo je pieką, albo smażą na maśle, aby dokończyć dzieła. Jest to również dobry sposób na ożywienie jakichkolwiek (mało prawdopodobnych) pozostałości następnego dnia. Gotowane pierogi należy przechowywać w lodówce, pod przykryciem, aby nie wyschły, i można to robić nawet przez kilka dni, a następnie podgrzewać je smażąc na oleju lub maśle, gdy są gotowe do podania. Niektórzy ludzie zdecydowanie wolą je smażyć, więc jeśli je już robisz – zrób o wiele więcej, niż myślisz, że potrzebujesz, aby mieć pewność, że zostaną jakieś pozostałości do smażenia. Bardzo dobrze się mrożą, więc zawsze możesz mieć pod ręką zapas w zamrażarce.
Jak świętować Narodowy Dzień Pierogów?
Świętowanie tego dnia jest tak proste, jak jedzenie pierogów, więc na pewno warto je skosztować. Zrób je, jeśli możesz.
Możesz też zaprosić znajomych i poprosić ich o udział w procesie tworzenia. Niech goście przyniosą też swoje ulubione nadzienia i wspólnie stworzą bufet z kilku różnych rodzajów pierogów. To pyszny sposób na świętowanie zarówno z odmianami pierogów pikantnych, jak i deserowych.
Jeśli jesteś w rejonie Milwaukee, Wisconsin, możesz odwiedzić Polskie Centrum Wisconsin we Franklin (www.polishcenterofwisconsin.com), aby świętować i skosztować pysznych pierogów 8 października tego roku.
