Polski Kościół Narodowy został założony w 1897 roku w Pensylwanii przez księdza Franciszka Hodura. Ojciec Hodur urodził się w Żarkach w 1866 roku, w zaborze austriackim. W 1893 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Został wyznaczony do posługi kapłańskiej w parafii rzymsko- katolickiej pod wezwaniem Świętej Trójcy w Scranton w Pensylwanii. Był gorliwym działaczem społecznym i polskim patriotą. Aby zapewnić Polakom właściwe miejsce w Kościele w Ameryce, udał się z misją do Rzymu na rozmowy z władzami kościelnymi. W tym czasie, w polskich parafiach powszechne były niepokoje spowodowane konfliktami na tle narodowościowym i społecznym. W parafii, w której duszpasterzem był Franciszek Hodur również wybuchły protesty związane ze sporem o własność kościelną, posługiwanie się językiem polskim w sprawowanych nabożeństwach i wybór miejscowych księży do posługi w polskich parafiach. Księża przydzielani do polskich parafii, często mówili tylko po angielsku, co powodowało, że nabożeństwa, spowiedź i homilie nie były dostatecznie rozumiane przez polskich wiernych. Polscy parafianie byli też bardzo oburzeni faktem, że akty własności kościołów i szkół, których budowę sami sfinansowali, zostały przekazane miejscowemu biskupowi, który nie był narodowości polskiej.
W 1897 r. ksiądz Hodur krytycznie patrzył na Kościół Rzymskokatolicki. Obwiniał go między innymi za to, że nie wspierał polskich dążeń narodowych w okresie zaborów. Skrytykował także Kościół Rzymskokatolicki za budowanie „wspaniałych bazylik”, a pomijanie potrzeb biednych parafian. Uważał, że Polacy są za słabo reprezentowani na wszystkich stanowiskach władzy. Jako wyraz tych protestów, oddzielił swoją parafię od miejscowej archidiecezji.
W odwecie został w 1898 roku przez Kościół Rzymskokatolicki ekskomunikowany. Spalił dokumenty ekskomuniki, a popiół wrzucił do pobliskiej rzeki. W 1907 roku został wyświęcony na biskupa w Holenderskim Kościele Starokatolickim. Jego wyświęcenie zapoczątkowało powstanie Polskiego Kościoła Narodowo-Katolickiego. Dwadzieścia trzy polskie parafie: z Chicago, Buffalo i Detroit opuściły Kościół Katolicki i dołączyły do nowo utworzonego PNCC.
Z powodu rosnącej przepaści między miejscowymi Polakami, a polityką arcybiskupa Messmera, Polski Kościół Narodowo Katolicki znalazł podatny grunt również w Milwaukee. W tym ośrodku rosło napięcie między polskimi wiernymi a mianowanymi spośród narodowości niemieckiej lub irlandzkiej biskupami, którym mieli podlegać. Konflikt ten szczególnie się zaognił za czasów posługi biskupa Sebastiana Messmera.
W liście prywatnym Arcybiskup napisał:
Im dłużej o tym myślę, tym bardziej niebezpiecznym eksperymentem na tym etapie wydaje się dać Polakom biskupa, właśnie z tego powodu, że byłby uważany za biskupa wszystkich Polaków w USA i trzymał się z dala od reszty z nas.
Między Arcybiskupem Milwaukee a lokalną polską społecznością pogłębiły się istniejące już napięcia. W styczniu 1912 r. grupa parafian urządziła strajk w kościele podczas homilii, w której ostro skrytykowano politykę redakcyjną popularnej gazety Kuryer Polski. Archidiecezja zareagowała ekskomuniką przywódcy grupy. Miesiąc później w liście pasterskim arcybiskup Messmer oświadczył, że każdemu, kto czyta Kuryer lub jego siostrzaną gazetę w Chicago, Dziennik Narodowy, odmówi się sakramentalnego rozgrzeszenia za grzechy, sakramentu małżeństwa, ostatniego namaszczenia i katolickiego pogrzebu.
Gdyby któryś z takich katolików odważył się przystąpić do spowiedzi i komunii bez spowiedzi lub mówienia księdzu, że nadal czytają lub popierają wzmianki w gazetach, niech zrozumieją, że ... popełniają straszne świętokradztwo.
Były to najsurowsze dotychczas działania podjęte przez archidiecezję przeciwko Kuryerowi, które stawały się coraz ostrzejsze i wymierzone przeciwko przyznaniu Polakom własciwego miejsca w archidiecezji i powołaniu polskiego biskupa. Hierarchia kościoła w Milwaukee zwróciła także uwagę na dysydencką grupę zwaną Amerykańską Federacją Polskich Katolików. Diecezja zabroniła chowania członków Federacji na konsekrowanym cmentarzu św. Wojciecha.
W 1914 r. Grupa wiernych chciała odprawić mszę ku czci powstania styczniowego w Polsce. Gdy grupa dotarła do kościoła, ks. Zych odmówił im wstępu, twierdząc, że nie są oni oficjalnie zarejestrowani w tej konkretnej parafii. W Kuryerze Polskim ukazał się wtedy artykuł redakcyjny ogłaszający: „Najwyższy czas, aby oświeceni Polacy z Milwaukee zorganizowali i zbudowali w wolnym narodzie Wolny Kościół Narodowy”.
Po tym wydarzeniu miejscowy mieszkaniec Antoni Żywicki zobowiązał się do podjęcia działań organizacyjnych, mających na celu utworzenie oddziału PNCC w Milwaukee. Sam biskup Franciszek Hodur udał się do Milwaukee z nadzieją udzielenia pomocy w wysiłkach Żywickiego. Biskup spotkał się z redaktorami Kuryera i rozdał w gminie ulotki, które przyciągnęły 200 potencjalnych członków nowego Kościoła.
26 maja 1914 r. Biskup Hodur odprawił pierwszą Mszę św. w wynajętym budynku na skrzyżowaniu ulic Juneau 6 i Mitchell. Na tymczasowego proboszcza w nowej parafii został wyznaczony ks. Brykczyński. Już po dwóch miesiącach grupie odmówiono dalszego użytkowania budynku przy Juneau 6, więc Józef Smoleń pożyczył parafii 2000 dolarów, za które kupili dwie działki, aby rozpocząć budowę własnego kościoła. Dzięki dodatkowej pożyczce w wysokości 3000 dolarów od rodziny Nowakowskich, mogli przystąpić do kładzenia podwalin pod nowy dom modlitwy.
W 1916 roku, budowa budynku kościoła była już tak zaawansowana, że mógła stanowić zabezpieczenie pod nową pożyczkę bankową równą 20.000$. W kosztach budowy partycypowało wielu członków parafii. Budynek nowego kościoła został poświęcony przez biskupa Franciszka Hodora 2 września 1917 roku i oddany w użytkowanie wiernym. Pierwszym proboszczem nowej wspólnoty parafialnej został Franciszek Bończak, który głęboko wierzył, że stworzenie PNCC pozwoli uwolnić się polskim parafiom spod wpływów Rzymu. W 1920 roku parafia liczyła około 300 rodzin.
W 1922 roku Ojciec Bończak wyjechał do Polski, aby pomagać w organizacji PNCC w ojczyźnie. W tym czasie w pracy duszpasterskiej zastępował go ojciec Władysław Słowakiewicz. W 1929 roku kościół odnowiono i zainstalowano nowe organy.
Ojciec Bończak pracował w rodzinnym kraju przez siedem lat, pomagając w organizacji parafii Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Pod jego przewodnictwem powstało ich 24. W 1924 roku został wyniesiony do godności biskupa polskiego. Biskup Bończak miał duże zasługi w organizacji Polskiego Kościoła Narodowego. Wydawał kościelny tygodnik Polska Odrodzona, wybudował seminarium duchowne dla studentów PNCC w Krakowie, wydał śpiewnik kościelny, który był używany we wszystkich polskich kościołach narodowych jako oficjalny śpiewnik. Biskup Bończak powrócił do Milwaukee w 1930 roku, aby wznowić pracę duszpasterską w parafii.
W 1953 r.po 32 latach posługi, z powodu złego stanu zdrowia złożył rezygnację z prowadzenia. Zastąpił go ks. Walter Słowakiewicz. 29 grudnia 1952 r. po ponad pięćdziesięciu latach służby Bogu, biskup Frańciszek Bończak zmarł.
Ojciec Walter Słowakiewicz dokonał kilku renowacji kościoła między innymi położył nową posadzkę z lastryka. 16 marca 1958 r. parafia całkowicie spłaciła zadłużenia. Ponowne poświęcenie odnowionego kościoła odbyło się 27 września 1959 r. Ks. Walter Słowakiewicz uczestniczył także w zorganizowaniu nowych parafii PNCC w South Milwaukee i West Allis w 1956 r.
Następcą księdza Słowakiewicza w 1961 roku został ks. Kolwicz. W latach sześćdziesiątych XX wieku światynię ozdobiono nowymi pieknymi witrażami, całkowicie odnowiono ołtarze i zainstalowano nowe organy. Poświęcenie organów i ołtarzy nastąpiło 12 marca 1967 r. W 1968 r. zainstalowano system dzwonów carillonowych.
W rejonie Milwaukee było wtedy1500 członków PNCC, a parafianie w Holy Name stanowili wspólnotę 235 członków.Od 1981 roku posługę proboszcza pełnił ojciec Ben Kosziba.Jego następcami byli od 1983. Franciszek Rowiński, a od 1988 r. ks. Henryk Galas.
Obecnie kościół jest czynny. Korzysta z tego pięknego, historycznego obiektu katolicka społeczność meksykańska, dla której posługę duszpasterską sprawuje o. Gabriel. Budynek świątyni jest niemym świadkiem historii emigrantów polskich i przemian społecznych w Milwaukee.
Zdjęcia: Marcin Murawski.
