„By dobrze pojąć to, co najnowsze, trzeba koniecznie wiedzieć, co było wcześniej. Historia jest nauczycielką życia – tak po prostu jest, czy ktoś tego chce, czy nie” – podkreśla prof. Andrzej Nowak w fascynującym, przedpremierowym wywiadzie udzielonym Leszkowi Sosnowskiemu dla miesięcznika „Wpis” (nr 10/2025). „Kto tej nauczycielki nie słucha, nie korzysta z jej wiedzy, ten błądzi” – słowa te stanowią doskonałą zachętę do lektury długo wyczekiwanej przez setki tysięcy Polaków kolejnej części wielkiego, epokowego dzieła prof. Andrzeja Nowaka – siódmego tomu monumentalnej serii „Dziejów Polski”, który trafia właśnie na rynek dzięki wydawnictwu Biały Kruk. To pasjonująca opowieść o epoce Jana III Sobieskiego i czasach saskich, opatrzona podtytułem „Upadanie i powstawanie”, obejmująca lata 1673–1763. Prof. Andrzej Nowak, wybitny historyk, publicysta i erudyta światowej klasy, w fascynujący i wnikliwy sposób przedstawia zwycięstwa, kryzysy oraz duchową siłę, która pozwalała Polsce przetrwać.
Premiera VII tomu „Dziejów Polski” 22 listopada 2025 r. w Sali „Sokoła” w Krakowie, przy ul. Marszałka Piłsudskiego 27. Wydarzenie prowadziła red. Anna Popek.
Po śmierci Jana III Sobieskiego zaczyna się trudniejszy okres – przez nasze ziemie przewalają się wojska szwedzkie (znów), saskie, rosyjskie, potem pruskie. Po ich przemarszach pozostają zgliszcza i głód. Stanisław Leszczyński jest dwukrotnie obierany królem, ale musi uciekać z Ojczyzny, a tron zdobywa przedstawiciel obcej nam niemieckiej dynastii Wettynów, August III, dzięki carskim sołdatom.
Państwo pogrąża się w kryzysie: sąsiedzi Rzeczypospolitej zawiązują tajne sojusze mające na celu utrzymanie wszystkich niszczących nasz kraj tak zwanych wolności, degeneruje się już nie tylko wolna elekcja, ale niestety także instytucja sejmowa; liberum veto w XVIII w. obnaża swą prawdziwie destrukcyjną siłę. Na 16 zwołanych za Augusta III sejmów aż 15 zostało zerwanych! Rody magnackie tworzą państwa w państwie, by ostatecznie pójść na służbę ościennych imperiów. Słynne powiedzenie „jedz, pij i popuszczaj pasa” nie w pełni pokazuje gorzki obraz epoki – społeczeństwo żyje w biedzie, a państwowe instytucje i wojsko praktycznie zanikają.
Mimo upadków Polska wciąż się podnosi. Siła narodu, jego tożsamość oraz przywiązanie do tradycji i wolności stawały się duchową kotwicą, pozwalającą przetrwać najtrudniejsze czasy. Dawały nadzieję na odbudowę i reformy, pokazując, że prawdziwa potęga państwa tkwi nie w armii czy skarbcu, lecz przede wszystkim w duchu i wierności wspólnym wartościom.
Warto sięgnąć po najnowszy, siódmy tom Dziejów Polski, który, podobnie jak wszystkie poprzednie części łączy pasjonującą narrację z rzetelną wiedzą historyczną. Prof. Andrzej Nowak, kontynuując spójną opowieść o dziejach Rzeczypospolitej, wnikliwie analizuje dramatyczne wydarzenia XVII–XVIII wieku, pozwalając lepiej zrozumieć ciągłość i mechanizmy przemian w dziejach państwa.
Okładka Dziejów Polski, Tom VII Andrzeja Nowaka. (Źródło: Biały Kruk)
Gigantyczna praca prof. Andrzeja Nowaka – cała seria, stanowi wyjątkowe, kompleksowe kompendium dziejów Rzeczypospolitej, łączące erudycję z przystępnym stylem. Dzięki staraniom wydawnictwa Biały Kruk najnowszy tom, podobnie jak poprzednie, ukazuje się w pięknym, bogato ilustrowanym wydaniu w twardej oprawie, przygotowanym na najwyższym poziomie edytorskim, co czyni lekturę nie tylko wartościową intelektualnie, ale także wyjątkowo atrakcyjną wizualnie.
