„Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość, że odszedł J.E. Szewach Weiss. Wspaniały Człowiek, Żyd, izraelski patriota, który Polskę kochał i szanował. Kawaler Orderu Orła Białego. Wielka strata dla nas i dla polsko-izraelskich relacji. R.I.P.” — oto wpis Prezydenta RP, pana Andrzeja Dudy, który zamieściła na swojej stronie Kancelaria Prezydenta RP.
Prof. Szewach Weiss (Źródło: Wikipedia)
Prof. Szewach Weiss odszedł 3 lutego 2023 w Izraelu. Przeżył 87 lat.
Był przewodniczącym parlamentu izraelskiego, Knesetu, w latach 1992-1996, oraz przez 6 lat Światowym Przewodniczącym Instytutu Pamięci Narodowej Yad Vashem. W latach 2001-2003 pełnił funkcję ambasadora Izraela w Polsce.
Nazywam się Szewach Weiss, jestem dzieckiem Holokaustu. Uratowali mnie i całą moją rodzinę Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata: Ukrainka i Polacy z rodzinnego Borysławia.
Szewach Weiss urodził się 5 lipca 1935 roku w Borysławiu na wschodnich kresach Polski. Kiedy żołnierze hitlerowskich Niemiec wkroczyli na tamte tereny, miał 6 lat. Rodzinie Weissów pomogła najpierw Ukrainka, a później polscy sąsiedzi, którzy z narażeniem własnego życia zapewnili im kryjówkę w piwnicy.
Polacy ryzykowali swoje własne życie, jak i życie swoich rodzin, ratując każdego człowieka pochodzenia żydowskiego podczas okupacji niemieckiej na terytorium Polski.
Przypominam sobie jak żołnierze niemieccy szukali nas w jednej z kryjówek: „Juden, juden” — wołali. Miejsc, w których ratowano Żydów z narażeniem własnego życia jest w Polsce bardzo wiele. Ceną jaką ryzykowali Polacy za ten szlachetny ludzki odruch była cena życia. Za to była kara śmierci. W ten sposób zginęło małżeństwo Ulmów ze wsi Markowa wraz z szóstką swoich małych dzieci. Jest to szczyt wartości ludzkich. Z tego Polacy mogą i powinni być dumni.
mówił w jednym ze swych wystąpień Szewach Weiss.
Prof. Szewach Weiss pamiętał także o polskiej organizacji „Żegota” utworzonej w celu ratowania ludzi pochodzenia żydowskiego podczas okupacji niemieckiej na terenie Polski. Była to jedyna w tym okresie instytucja państwowa na terenie okupowanej Europy, która pomagała Żydom.
Rodzinie Weissów udało się przeżyć. Zaraz po ogłoszeniu przez ONZ decyzji o powstaniu państwa Izrael w roku 1947, młody Szewach podjął wraz z bratem decyzję o wyjeździe. Przedostał się z Polski przez kraje Europy, Włochy i później drogą morską, aż do Palestyny.
Już w nowo powstałym państwie Izrael ukończył szkołę rolniczą z certyfikatem z biologii, później odbył dwuletnią służbę wojskową w Siłach Zbrojnych Izraela.
W latach 1959-1961 studiował na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, gdzie uzyskał stopień magistra w dziedzinie nauk politycznych ze specjalnością stosunki międzynarodowe. Studiował również prawo na Uniwersytecie w Tel Avivie. Dyplom tej uczelni uzyskał w roku 1965 a w 1969 roku obronił pracę doktorską z filozofii na Uniwersytecie w Jerozolimie.
Od 1975 roku był profesorem zwyczajnym nauk politycznych na Uniwersytecie w Hajfie, gdzie założył Wydział Mediów. Prof. Weiss był także wieloletnim dziennikarzem radiowym.
Dla Polaków szczególne znaczenie ma działalność Prof. Weissa jako ambasadora Izraela w Warszawie. Funkcję tę pełnił w latach 2001-2004.
Od 2003 roku prowadził zajęcia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, a od 2008 roku kierował Centrum Badań nad Współczesnym Izraelem na tej uczelni.
Szewach Weiss był wielkim orędownikiem dobrych stosunków polsko-żydowskich opartych na wspólnym zrozumieniu. Oba narody mają wspólny bagaż tradycji, kultury i historii. Był zwolennikiem dialogu, w wielu swoich publikacjach podkreślał idee pokoju, przyjaźni i współpracy.
Był to człowiek mądry i szlachetny. Ciepły i serdeczny. Lubił pomarańcze…
