Książka autorstwa Imogene Salva zatytułowana „One star away” została wydana staraniem autorki w 2020 roku i opowiada historię jej mamy, Józefiny Nowickiej, która jako dziecko została deportowana z Polski wraz z rodzicami i rodzeństwem przez komunistyczne władze Związku Radzieckiego i umieszczona w przymusowym obozie pracy na arktycznych terenach rosyjskiej Syberii podczas II Wojny Światowej.
Okładka książki One Star Away (Oddalona o jedną gwiazdę) autorstwa Imagene Salva
Przez całe dziesięciolecia młode pokolenia Polaków wychowywane w powojennej Polsce Ludowej nie miały dostępu do prawdziwej historii swojego kraju. Znajdująca się po II Wojnie Światowej pod silną dominacją Zawiązku Radzieckiego i jego komunistycznego rządu Polska nie miała prawa publikować wolnej od cenzury prasy ani wydawnictw książkowych. Wiele tragicznych historii Narodu Polskiego przetrwało tylko w ustnych opowieściach przekazywanych w zaciszu domowym najbliższym członkom rodziny.
Jedną z takich przejmujących historii jest opowieść Józefiny (Ziuty) Nowickiej, która jako mała dziewczynka przeżyła koszmar wywózki na Syberię, rozdzielenia z rodziną, nieludzkich warunków życia w podbiegunowym zimnym klimacie, głodu, strachu, wyrzeczeń i cierpienia.
Opowieść ta jest teraz dostępna w formie książki pt. „One star away”, którą wiernie spisała i wydała córka Józefiny, zwanej Ziutą, autorka Imogene Salva.
Warto przypomnieć, zwłaszcza młodemu pokoleniu, że nazistowskie Niemcy i sowiecka Rosja miały na początku II Wojny Światowej za wspólny cel zawładnięcie terenami Polski, całkowite podporzadkowanie sobie narodów zamieszkujących te ziemie, zrobienie z nich bezwolnej taniej siły roboczej i zamordowanie tych, którzy byli im niewygodni albo się sprzeciwiali.
W ramach tej zaprogramowanej inwazji poprzez nieprawne działania Związku Radzieckiego z terenów Polski zostało deportowanych około milion siedemset tysięcy obywateli polskich. Zostali oni wywiezieni w bydlęcych wagonach do przymusowych obozów niewolniczej pracy na północ Rosji, na Syberię, w okolice Archangielska i na ziemie Kazachstanu.
Szanse na przeżycie w niezwykle ciężkich warunkach, ostrym klimacie, przy braku opieki medycznej i głodowych racjach żywnościowych były bardzo nikłe.
W roku 1941 Niemcy podjęły działania wojenne przeciwko Związkowi Radzieckiemu. Spowodowało to zmianę frontu i sowiecka Rosja z sojusznika nazistowskich Niemiec stała się ich politycznych i militarnym przeciwnikiem.
Wkrótce potem rząd Związku Radzieckiego zawarł porozumienie z polskim rządem na uchodźstwie w Londynie w sprawie uwolnienia wywiezionych na tereny Rosji polskich obywateli. Wtedy też na mocy tego porozumienia został uwolniony z więzienia w Moskwie polski generał Władysław Anders, który dostał za zadanie uformowanie Armii Polskiej i przyłączenie się do walki z Niemcami.
Przebywający dotychczas w rosyjskich więzieniach i obozach pracy polscy mężczyźni dostali szansę przyłączenia się do tworzonej właśnie Armii Polskiej. Mimo wielkiego zapału i nadziei nie byli oni przygotowani fizycznie do podjęcia takiego działania i wielu z nich zmarło z powodu chorób i wycieńczenia. Ci, którzy przetrwali walczyli dzielnie pod dowództwem gen. Andersa aż do zwycięskiego zakończenia II Wojny Światowej.
Niewiele to jednak zmieniło w losie kobiet i małoletnich deportowanych z kraju Polaków. Józefina (Ziuta) wraz ze szczęśliwie odnalezioną rodziną przedostała się po długiej podróży do rosyjskiego miasta Kujbyszew, gdzie znajdowała się polska ambasada. Wtedy nastąpiło wydarzenie, o którym nigdy nie dość się pisze i przypomina.
Ziuta Nowicka w 1945 r. (druga od prawej). Maharadża Jam Saheb w środku, w drugim rzędzie.
Pomoc polskim dzieciom zaoferował za pośrednictwem Czerwonego Krzyża szlachetny Maharadża Jam Saheb Digvijay Sinhji. Zaadoptował on setki polskich dzieci oraz zapewnił im dobre warunki życia i nauki na terenie Brytyjskich Indii.
Maharadża był nazywany przez swoich podopiecznych „dobrym maharadżą”. Najpierw otworzył dla nich drzwi swojego letniego pałacu, a następnie na należącej do niego ziemi wybudował osiedle mieszkaniowe, które stało się domem dla ponad tysiąca sierot i ich nielicznych, ocalonych bliskich. Płacił także ze swoich własnych środków za ich edukację, leczenie oraz wyżywienie. Zwolennik niepodległości Indii tłumaczył, że wolność i dobroć nie mają swojej ceny.
Ziuta Nowicka (w pierwszym rzędzie, po środku, ubrana na biało) w Balachadi, Indie w 2018 r., na tydzień przed swoją niespodziewaną śmiercią, obok Anu Radha, producentki filmu "Mała Polska w Indiach", po prawej.
Ziuta przetrwała wojnę a jej wzruszająca, niezwykła opowieść została ocalona i spisana staraniem jej córki, Imogene Salva w książce „One star away”. Można ją zakupić w języku angielskim na stronie internetowej amazon.com.
Imagene Salva, autorka książki i córka Ziuty Nowickiej
Autorka książki, córka Ziuty Nowickiej pozostaje do dyspozycji czytelników oraz propozycji ewentualnych spotkań literackich. Oto jej kontakt e-mail: Imogene Salva imosalva@gmail.com.
