Terry Tegnazian należy do rosnącej liczby Amerykanów bez polskich korzeni, którzy zauważają, że w ich wychowaniu brakuje dużej części podstawowego wykształcenia. To historia Polski i rola, jaką odegrała w II wojnie światowej. W 2005 roku Terry otworzyła nowe wydawnictwo Aquila Polonica Publishing z misją przybliżenia amerykańskiej opinii publicznej historii Polski i Polaków w czasie II wojny światowej. Jakość pracy Aquila Polonica została doceniona kilkoma prestiżowymi nagrodami i rosnącą liczbą czytelników.
Terry Tegnazian
Skrupulatny wysiłek przedstawienia tej części historii amerykańskiemu mainstreamowi jest wzmocniony przez dostosowanie treści i prezentacji do oczekiwań wymagającej amerykańskiej publiczności. Czytelnik jest mile zaskoczony zaktualizowanymi tłumaczeniami źródłowych materiałów oraz treścią poszerzoną o autorskie ilustracje wideo, które można aktywować skanując kody QR w tekście lub załącznik do książki. Niektóre publikacje można z łatwością wykorzystać jako podręczniki do college'u lub szkoły średniej. Są one wzbogacone odpowiednimi metodologicznie pytaniami do dyskusji i zadaniami do testów lub prac semestralnych.
Dodatkową wartością Aquila Polonica jest to, że właściciel i dyrektor generalny nie jest Amerykaninem polskiego pochodzenia, emocjonalnie związanym z tematem przez historię rodzinną. Wykształcona na uniwersytecie Yale prawnik z doświadczeniem w finansowaniu przemysłu filmowego, mecenas Terry Tegnazian uznała, że publikowanie odpowiednich materiałów o roli Polski w II wojnie światowej ma sens biznesowy. Wracając do historii Polski w czasie II wojny światowej, bez żadnych z góry przyjętych wyobrażeń, była odpowiednią osobą, by przedstawić materiał przeciętnemu amerykańskiemu czytelnikowi. Imponujący rozwój Aquila Polonica jest dowodem na to, jak istotne i atrakcyjne są rzetelne informacje o roli Polski w II wojnie światowej i poza nią dla tych, którzy chcą lepiej zrozumieć coraz bardziej skomplikowany i zagmatwany obraz globalnego krajobrazu.
Wszystko zaczęło się, gdy Terry planowała napisać książkę o lotnikach II wojny światowej i zdecydowała, że jedną z postaci będzie polski pilot myśliwski w Bitwie o Anglię (od 10 lipca 1940 roku do 31 października 1940 roku). Im bardziej zagłębiała się w ten temat, aby stworzyć autentyczny portret swojej postaci, tym bardziej zafascynowała ją historia polskich lotników w Anglii i polska walka z agresorami, zarówno Niemcami, jak i Rosjanami. Badania Terry znacznie wykroczyły poza przygotowanie informacji potrzebnej do stworzenia jednej fikcyjnej postaci w powieści. Im więcej Terry czytała i rozmawiała ze świadkami, tym bardziej była przekonana, że amerykańskim odbiorcom spodobają się dogłębne informacje na temat roli Polski w II wojnie światowej.
Terry zdawała sobie sprawę, że cytowanie materiałów źródłowych nie wystarczy do przedstawienia faktów w sposób jasny i jednoznaczny w Stanach Zjednoczonych, gdzie opinii publicznej brakuje ogólnych informacji na temat Polski. Polskie doświadczenia II wojny światowej były tak uwikłane we wszystkie aspekty interesów niemieckich, rosyjskich, brytyjskich, francuskich czy amerykańskich, że potrzebna była podstawowa informacja, aby zrozumieć, co naprawdę się wydarzyło, bez uprzedzeń. Narracja prezentowana amerykańskiej publiczności została ukształtowana pod silnym rosyjskim wpływem i manipulacjami podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu. Aquila Polonica często dodaje w swoich materiałach krytyczne podstawowe informacje, aby przeciętny Amerykanin nie był zdezorientowany nowymi faktami, które często są w sprzeczności do skąpej wiedzy prezentowanej w USA.
Podczas jednego z wywiadów Terry powiedziała: „Wiedziałam tylko o Holokauście, ale brakowało mi całej reszty, bo opierałam się na alianckiej narracji II wojny światowej. Zdałam sobie sprawę, że komuniści kontrolowali powojenną narrację i postanowili zmarginalizować i zdyskredytować Polaków. Zasługujemy na pełną historię Polski i Polaków, którzy byli naszymi sojusznikami od pierwszych do ostatnich dni wojny. W czasie najsurowszej okupacji Polacy kierowali największą w Europie podziemną siecią oporu, która dostarczała aliantom wywiadu wojskowego, w tym informacji o Holokauście.“
Przeciętne życie polskich bojowników podziemia można było mierzyć w miesiącach, ale nigdy nie brakowało im ochotników. Dla większości honor i uczciwość były wartościami, które motywowały ich do walki wraz z miłością do ojczyzny i wolności. Doświadczenia II wojny światowej pokazują, że pokolenie polskich bojowników miało ogromny system wartości, który podtrzymywał ich wysiłek pomimo przeciwności. Przez 50 lat walk i trudów Polacy odzyskali niepodległość w 1989 roku. To dwa pokolenia wytrwałego wysiłku, który przyniósł wymierne efekty.
Trzy książki jako ilustracja oferty Aquila Polonica:
Dywizjon 303: Legendarna Bitwa o Anglię Dywizjon Myśliwski (2011).
Autorstwa Arkadego Fiedlera, przetłumaczona przez Jarka Garlińskiego. Oryginalne wydanie z 1942 r., które Fiedler napisał podczas bitwy o Anglię, używało pseudonimów dla polskich pilotów myśliwców, ponieważ ich rodziny nadal przebywały w Polsce pod okupacją niemiecką. Nowe tłumaczenie Aquila Polonica po raz pierwszy ujawnia nazwiska polskich pilotów w języku angielskim. Ta książka zdobyła Złotą Nagrodę za Historię i Srebrną Nagrodę za Projekt Graficzny podczas 2011 r. Benjamin Franklin Awards nadane przez Niezależny Związek Wydawców Książek (Independent Book Publishers Association), a fragmenty książki były cytowane w Smithsonian’s Air and Space Magazine.
Niesamowita historia Dywizjonu 303 polega na tym, że we wrześniu 1940 r. zestrzelili 108 niemieckich samolotów, podczas gdy druga pod względem liczby zestrzeleń eskadra zestrzeliła 48. Polacy zestrzelili ponad dwa razy więcej samolotów niż najlepsza brytyjska eskadra. Polacy zestrzeliwali średnio trzy razy więcej samolotów, ponosząc tylko jedną trzecią strat w porównaniu do wszystkich eskadr uczestniczących w bitwie o Anglię.
Ochotnik oświęcimski. Poza odwagą (2012).
Jest to tłumaczenie Jarka Garlińskiego z oryginalnego raportu Witolda Pileckiego z 1945 roku, który znajdował się w Polish Underground Movement Study Trust w Londynie. Był to trzeci raport Pileckiego. W 1943 roku, po ucieczce z Auschwitz, Witold Pilecki napisał swój pierwszy, jedenasto-i-półstronicowy raport w domu rodziny Serafińskich w Nowym Wiśniczu. Było to pierwsze miejsce, w którym Pilecki przebywał po nieprzerwanej siedmiodniowej ucieczce z Auschwitz i przekroczeniu granicy między Niemcami a terytorium okupowanej Polski zwanej Generalnym Gubernatorstwem.
Konzentracionslager (KL) Auschwitz powstał na terenie Polski z koszar wojskowych w mieście Oświęcim, które dekretem Hitlera z października 1939 r. zostało włączone do Rzeszy Niemieckiej jako Eingegliederte Ostgebiete. Drugi, około 20-stronicowy raport Pileckiego powstał pod koniec 1943 r. w Warszawie, gdzie walczył w Powstaniu Warszawskim 1944 r., zanim dostał się do niewoli niemieckiej. Jego trzeci najobszerniejszy raport, liczący ponad 100 stron maszynopisu z pojedynczymi odstępami, powstał latem 1945 roku we Włoszech, gdzie Pilecki służył w 2. Korpusie Polskim po wyzwoleniu. Po ukończeniu trzeciego raportu Pilecki zgłosił się na ochotnika do kolejnej tajnej misji w okupowanej przez Rosję Polsce. Misja ta zakończyła się, gdy Pilecki został schwytany, torturowany i zabity przez aparat bezpieczeństwa polskiego rządu kolonialnego w 1947 roku.
Książka zdobyła świetne recenzje w głównych mediach, takich jak The New York Times (gdzie znalazła się na liście [honorowej] redaktorów), Wall Street Journal (jedna z pięciu najlepszych książek o tajnych misjach wojennych), czy The Atlantic, itp. Wygrała 2012 Nagrodę Prozy (PROSE) za biografię i autobiografię od Stowarzyszenia Wydawców Amerykańskich oraz srebrną nagrodę im. Benjamina Franklina za autobiografię/pamiętnik w 2013 roku. Została przetłumaczona i opublikowana w siedmiu językach obcych – wydanie w języku japońskim jest najnowszą publikacją, do której prawa od Aquila Polonica nabyło Misuzu Shobo Publishers w Tokio (zob. artykuł Kuryera z 9 kwietnia 2021 r.).
Kolor odwagi. Chłopiec na wojnie: Pamiętnik Juliana Kulskiego z czasów II wojny światowej. (2014).
Biografia ta została napisana za radą lekarza, który leczył Juliana z powodu ciężkiego zespołu stresu pourazowego (PTSD) po jego brawurowej ucieczce z niemieckiego obozu jenieckiego Stalag XI-A Altengrabow na amerykańską ciężarówkę w maju 1945 roku. Jest opatrzona wstępami naczelnego rabina Polski i Prezydenta Wałęsy, laureata pokojowej Nagrody Nobla.
Julian Eugeniusz Kulski opisuje swoje życie podczas II wojny światowej od wieku dziesięciu do szesnastu lat. Gdy Julian dorastał z dziecka na nastoletniego bojownika w Powstaniu Warszawskim, jego ojciec Julian Spitosław Kulski był burmistrzem Warszawy, który przejął władzę po tym, jak prezydent Warszawy Stefan Bronisław Starzyński został uwięziony przez Niemców w październiku 1939 r. i ostatecznie zabity w grudniu 1939 r. Obaj, burmistrz Starzyński i burmistrz Kulski, odmówili ucieczki z polskim rządem do Londynu i postanowili zostać w Warszawie bez względu na ryzyko. Książka została przetłumaczona na portugalski i ukazała się w Brazylii pod tytułem A Cor da Coragem. A Guerra de um Menino: O Diario de Julian Kulski na Segunda Guerra Mundial (Edittora Valentina. 2016).
W książce zamieszczono autorskie filmy historyczne, które można oglądać na telefonie komórkowym, skanując kody QR z książki lub wpisując kody URL, które znajdują się pod każdym zdjęciem. To sposób na wzbogacenie informacji materiałami dla użytkowników najnowszych technologii. Aquila Polonica wkłada tyle samo wysiłku w badania i licencjonowanie praw do rzadkich fotografii i filmów, co w opracowania tekstu.
Podsumowując…
Terry Tegnazian powiedziała, że „jako wykształcona Amerykanka nie wiedziałem nic o Polsce i polskiej walce podczas II wojny światowej. Nie miałam pojęcia, że istniał polski ruch oporu i Armia Krajowa wykonująca rozkazy polskiego rządu znajdującego się w Londynie czy cały świetnie zorganizowany system, który obejmował edukację i sądy. Polacy nigdy się nie poddali”. Stalin ciężko pracował nad tłumieniem wiedzy o Polsce, a jego wpływy sięgały amerykańskich uniwersytetów i systemu edukacji. Wpływ Stalina trwa do dziś. Trzeba opowiedzieć historię walki Polski. Polacy wystawiali czwartą co do liczebności siłę militarną po USA, Anglii i Rosji; ale daleko przed Francją – i przez najbardziej krytyczny rok wojny (od czerwca 1940, kiedy Francja się poddała, do czerwca 1941 roku, kiedy Hitler zaatakował Rosję) Polska była największym sojusznikiem Wielkiej Brytanii. Polacy walczyli we wszystkich krajach Europy, Azji i Afryki. Polska była jedynym krajem sojuszniczym, który był zaatakowany jednocześnie z dwóch stron, przez Niemców od zachodu i Rosjan od wschodu. Rosjanie natychmiast wymordowali polskie elity i deportowali ponad milion Polaków na Syberię. Polska musi zająć należne jej miejsce jako jeden z kluczowych współtwórców zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej.
W artykule opublikowanym w Wall Street Journal 1 czerwca 2010 roku Terry pisze:
Jestem Amerykanką pochodzenia ormiańskiego, która nie mówi ani nie czyta po polsku, ale jestem przekonana, że tę historię trzeba opowiedzieć światu. Przywraca brakujący fragment II wojny światowej, jednego z najbardziej przełomowych wydarzeń we współczesnej historii. Oddaje honor bohaterstwu prawdziwego życia w obliczu zła. Współczesne społeczeństwa zachodnie mogłyby zrobić gorzej niż starannie studiować ten przykład.
To także kwestia sprawiedliwości i uznania. To duma z naszej historii sprawia, że jesteśmy bezpieczni w naszej tożsamości jako narodu. Zbyt długo Polakom, zarówno w Polsce, jak i w diasporze, odmawiano tego podstawowego prawa.
Powinniśmy nie tylko czytać publikacje Aquila Polonica, ale także dołożyć wszelkich starań, aby książki te były dostępne dla każdego amerykańskiego studenta w szkołach wyższych i średnich Stanów Zjednoczonych. Brak podstawowej wiedzy na temat aktywnej roli Polski w walce z Niemcami i Rosjanami w czasie II wojny światowej i później powoduje, że coraz więcej amerykańskich mediów i polityków kompromituje się poprzez wypaczanie faktów historycznych. Bez znajomości podstawowych faktów często podążają oni za naciskami i manipulacjami tych, którzy chcą skorzystać z postawienia Polski w niezasłużenie złym świetle. Naszym obowiązkiem jest dawać świadectwo, aby nikt nie obwinił nas kiedyś za milczenie w obliczu kłamstw i insynuacji.
Kupowanie książek Aquila Polonica do bibliotek licealnych i uniwersyteckich to łatwy sposób na przyczynienie się do rozpowszechniania brakującej wiedzy. Ponieważ Aquila Polonica wykonała ciężką pracę przy wydawaniu książek, rozpowszechnianie ich wśród studentów i naszych przyjaciół jest łatwym i skutecznym sposobem na wykonanie naszej części. Najłatwiejszym sposobem uzyskania dostępu do zasobów Aquila Polonica jest odwiedzenie ich strony internetowej pod adresem https://www.polandww2.com/. Polskie Ministerstwo Kultury powinno systematycznie inwestować w dystrybucję tych książek w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie.
