Nie potrafię odpowiedzieć na pytanie dlaczego tak mało Polaków, zarówno tych zamieszkałych w Polsce jak i tych mieszkających na stałe w Stanach Zjednoczonych, przypomina sobie o tym znaczącym wiele w swoim czasie na arenie amerykańskiej polityki wieloletnim senatorze, a także gubernatorze stanu Maine i sekretarzu stanu w dyplomacji USA.
Portret Muskiego upamiętniający jego kadencję jako 64-go gubernatora stanu Maine (1955-1959)
Pomimo, iż minęło już wiele lat od czasów kiedy Edmund Muskie był znaczącym politykiem polskiego pochodzenia w amerykańskim rządzie, warto przypomnieć jego życiorys i osiągnięcia.
Jego ojciec, Stefan Marciszewski opuścił polską ziemię znajdującą się wówczas pod zaborem rosyjskim w wieku lat 17, aby nie zostać wcielonym przymusowo do armii Cesarstwa Rosyjskiego. Początkowo przebywał przez kilka lat w Anglii, aby później wyemigrować z Europy do Stanów Zjednoczonych. Po przybyciu na kontynent amerykański Stefan zmienił swoje nazwisko rodowe Marciszewski na Muskie, gdyż uważał, że będzie ono o wiele łatwiejsze w wymowie dla Amerykanów.
Jako zawodowy krawiec, założył swój własny zakład krawiecki w miejscowości Rumford, w stanie Maine. W roku 1911 Stefan poślubił, pochodzącą z polsko-amerykańskiej rodziny, Józefinę Czarnecką. Z tego związku narodził się właśnie 28 marca 1914 roku Edmund, „Ed” Muskie. Wychowany w polskiej rodzinie w Rumford, Ed ukończył Bates College, gdzie dał się poznać jako znakomity, zdolny i aktywny społecznie student.
Pomimo, że Ed Muskie początkowo nie wyraził chęci kontynuowania dalszych studiów, zdecydował się jednak na wstąpienie do Cornell Law School, ponieważ otrzymał stypendium na dalszą naukę. Było to w latach trzydziestych ubiegłego stulecia, kiedy to Ameryka jak i wiele innych krajów na świecie, zmagała się z wielkim kryzysem gospodarczym. Muskie ukończył w roku 1939 studia na Uniwersytecie Cornell Law School i został prawnikiem.
W roku 1942, wkrótce po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II Wojny Światowej, Ed Muskie wstąpił do Navy, amerykańskiej marynarki wojennej. Od kwietnia 1944 roku do listopada 1945 Muskie służył na statku wojennym U.S.S. „Brackett” i brał udział w działaniach wojennych na wodach Pacyfiku.
Po zakończeniu wojny, mimo że jego rodzinny stan Maine był tradycyjnie stanem republikańskim, Ed Muskie wstąpił do Partii Demokratycznej. Dostał się do stanowej Izby Reprezentantów z ramienia tejże partii i w roku 1954 został wybrany gubernatorem stanu Maine. Wybrany ponownie w roku 1956 pełnił tę zaszczytną funkcję aż do końca roku 1958.
Kampania „Muskie dla Maine” na stanowisko gubernatora stanu Maine
2 stycznia 1959 roku Muskie zrezygnował ze stanowiska gubernatora, aby zasiąść w Senacie Stanów Zjednoczonych po udanych wyborach senatorskich w 1958 roku.
Ed Muskie poślubił Jane Gray Muskie. Byli małżeństwem przez 50 lat i razem wychowali pięcioro dzieci.
Muskie wygrywał wybory do Senatu USA wielokrotnie w latach 1964, 1970, oraz 1976.
W roku 1968 cała Ameryka poznała nazwisko i osobowość Edmunda Muskie, gdy przystąpił on do udziału w kampanii prezydenckiej. Startujący wtedy w wyborach kandydat na prezydenta Stanów Zjednoczonych z ramienia partii demokratycznej, Huber H. Humphrey, zaproponował mu udział w kampanii na stanowisko wiceprezydenta.
Wybory prezydenckie wygrała wtedy para kandydatów: Richard Nixon i Spiro Agnew. Nie mniej jednak Edmund Muskie zasłużył sobie na szacunek i uznanie licznych wyborców. Wielu zapamiętało go jako wybitnego polityka, doskonałego mówcę, przekonanego o słuszności swoich poglądów politycznych. W swoich przemówieniach podkreślał jak ważna jest dla niego mobilizacja narodu amerykańskiego w walce z niesprawiedliwością społeczną, napięciami na tle rasowym, problemami ekonomicznymi, oraz postępującą destrukcją środowiska naturalnego.
Edward Muskie i George Mitchell
Podczas ostatniej kadencji w Senacie USA, po 21 latach zrezygnował z funkcji senatora, gdyż został mianowany przez ówczesnego prezydenta, Jimmy’ego Cartera, sekretarzem stanu, czyli szefem dyplomacji Stanów Zjednoczonych. Funkcję tę pełnił od maja 1980 roku do stycznia 1981 roku. !6 stycznia 1981 został odznaczony Prezydenckim medalem Wolności.
Był to wielki sukces, gdyż po raz pierwszy Amerykanin o polskich korzeniach pełnił tak wysoką funkcję w rządzie USA.
Po zakończeniu kariery politycznej Edmund Muskie działał w wielu organizacjach, zarówno rządowych jak i pozarządowych. Był również aktywnym prawnikiem, partnerem w firmie Chadbourne & Parke i nigdy nie zaprzestał aktywności na rzecz ochrony środowiska, co zyskało mu nawet przydomek „Mr. Clean”.
Edmund Muskie jako Sekretarz Stanu (1980)
Edmund Muskie zmarł na atak serca 26 marca 1996 r. w wieku 82 lat w Waszyngtonie. Przeszedł do historii jako polityk wybitny, a jego liczne osiągnięcia, inteligencja i prawość charakteru zyskały mu trwałe miejsce w pamięci narodu amerykańskiego.
Czy doczekamy się wkrótce polityka polskiego pochodzenia, który zająłby tak znaczące miejsce na arenie politycznej Stanów Zjednoczonych?
Cała nadzieja w naszym młodym polonijnym pokoleniu.
Wszystkie zdjęcia: Wikipedia.
