Geschichte

Czasami, aby lepiej zrozumieć sytuację w jakiej się znalazła Polonia amerykańska po 1989 roku, warto dokonać analizy tego jak układały się stosunki między państwem polskim a Polonią po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Potrzeba w tej kwestii rzetelnych badań kilku niezależnych zespołów naukowców jak i woli politycznej.

My, niżej podpisani, reprezentanci Polonii, zaniepokojeni ostatnimi wiadomościami o sytuacji w Orchard Lake Schools zamieszczonymi w amerykańskiej prasie i telewizji, zwracamy się do państwa z zapytaniem o obecny stan i plany na przyszłość trzech organizacji podległych Polskiej Misji: Galerii, Muzeów i Centralnego Archiwum Polonii.

Pierwsze wykorzystanie kiełzna, czyli ogłowia końskiego z wędzidłem, miało miejsce 3500-3000 lat p.n.e. przez kulturę Botai zamieszkującą tereny północnego Kazachstanu. Dowodem na to są tamtejsze archeologiczne ślady w postaci uszkodzeń mechanicznych pozostawionych na kościach w bezzębnej części końskich szczęk. Redakcja Kuryera Polskiego, została zaproszona na historyczną prelekcję dotyczącą uprzęży końskiej do Tarnowa, gdzie mogliśmy podziwiać zgromadzone w tamtejszej Wieży, najpiękniejsze eksponaty.

Chcielibyśmy, aby ten artykuł zachęcił wszystkich Amerykanów polskiego pochodzenia i polskich urzędników państwowych do refleksji, a potem do sensownego, wspólnego działania w kwestii ratowania polskiego dziedzictwa narodowego za granicą, a w szczególności unikalnych archiwów w Polskiej Misji w Orchard Lake w stanie Michigan.

W tym roku, 27 stycznia przypadła 76 rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu (Auschwitz). Była to bardzo cicha rocznica, wirtualna, prawie o niej nie wspominały żadne media. Składając hołd wszystkim pomordowanym w tym obozie przypominamy sylwetkę jednego z nich, który ocalał i żył wśród nas, w Chicago.

Prawda historyczna to obiektywna rzeczywistość, istniejąca niezależnie od sytuacji, ktὀra mogłaby ją deformować. To coś, co dzieje siȩ dziś lub miało miejsce w przeszłości. Obowiązkiem każdego z nas jest dochodzenie, poznawanie i dochowanie jej wierności. Bardzo czȩsto prawda historyczna pada ofiarą polityki, jest przekrȩcana, manipulowana i zastȩpowana kłamstwem. Pokolenie, ktὀre znało fakty, wymiera. Pozostaje tylko nadzieja, że dokumenty jakie po sobie zostawiło kiedyś pomogą w poznaniu prawdy.

Wielkie zasługi w obronie polskości na ziemiach historycznie polskich, które po odzyskaniu niepodległości nie weszły w skład II Rzeczypospolitej, należy łączyć z osobą Stanisława Sierakowskiego. Zarówno on jak i jego żona Helena swoje losy związali z Pograniczem, Warmią i Mazurami, z działalnością polityczną, oświatową i społeczną na rzecz Polski. Warto dziś przypominać sylwetki tych wspaniałych ludzi trochę niesłusznie zapomnianych.

Zakończenie w 1918 roku I wojny światowej przyniosło Europie i światu całkiem nową rzeczywistość polityczną i gospodarczą. Upadły monarchie, wiele narodów odzyskało niepodległość, ale też powstało nowe zagrożenie ideologiczne, które przyniesie w niedalekiej przyszłości nową pożogę wojenną. Tym zagrożeniem był komunizm i faszyzm. Granice pomiędzy państwami uległy przesunięciu lub ukształtowały się od nowa, ale ludność w większości przypadków pozostała na dawnych miejscach. W nowej rzeczywistości demograficznej ważnym problemem do rozwiązania była sytuacja mniejszości narodowych, w tym mniejszości polskiej w Niemczech i niemieckiej w Polsce.

Polonia amerykańska była bardzo aktywna politycznie, liczni wciąż polscy dziennikarze, prawnicy, politycy, lekarze, polonijni księża, siostry zakonne i działacze polonijni tworzyli sprawny propolski lobbing. To właśnie w 1966 powstał pomysł, aby poczta amerykańska wydrukowała znaczek milenijny. Pomysł nie miał zamykać się tylko w polskim środowisku, ale był to chyba pierwszy globalny pomysł edycji amerykańskiego znaczka pocztowego z polskim godłem II RP zwieńczonym katolickim krzyżem. Projekt graficzny zlecono polskiemu artyście Edmundowi Lewandowskiemu urodzonemu w Milwaukee

Wybuch I wojny światowej wzbudził w Polakach rozsianych na całym świecie wielkie nadzieje na odzyskanie niepodległości. Przygotowywali się do tego wydarzenia historycznego od zawsze, od momentu utraty niepodległości. Każde pokolenie miało swój udział w tej walce, każde popełniało błędy i miało własną wizję przyszłości. Można jednak śmiało stwierdzić, że wykorzystanie sprzyjającego momentu historyczego było możliwe dzięki współdziałaniu wybitnych przywódców, ich przywódczych talentów, poświęceniu i patriotyzmowi i świadomości wszystkich grup społecznych.

JAN FRANCISZEK SMULSKI- wybitny patriota, rzecznik sprawy polskiej wobec prezydenta USA Wilsona, bliski współpracownik Jana Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego, organizator pomocy finansowej dla odradzającej się Polski, emigracyjny inicjator kluczowych dla Niepodległej przedsięwzięć. Prawnik, dziennikarz, wydawca, polityk i co bardzo ważne pierwszy polski milioner i bankier w Chicago.