Geschichte

14 stycznia 2022 roku przypada sto-pięćdziesiąta rocznica urodzin wybitnego kapłana-patrioty, ks. dr Bolesława Domańskiego. Zbiegnie się ona niebawem (szóstego marca) z setną rocznicą powstania Związku Polaków w Niemczech. Niewiele osób wie, kim był ksiądz Patron (tak go nazywano) i jak ważną rolę odegrał w życiu gospodarczym i w utrzymaniu polskości wśród Polaków w Niemczech. Jego praca i postawa mogą też służyć jako przykład dla współczesnych Polaków. Przypomnieniu tej niezwykłej postaci poświęcony jest ten artykuł.

W dniach 28 listopada – 1 grudnia 1943 roku w Teheranie odbyło się spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej (tzw. Wielkiej Trójki): prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla i przywódcy ZSRR Józefa Stalina. Tam zapadły kluczowe decyzje w sprawie zakończenia II wojny światowej, tam też sprzedano Europę Środkowo-Wschodnią za obietnicę wsparcia Ameryki w wojnie z Japonią.

Polskojęzyczne media w Niemczech są już, jak określają to Niemcy — podając wiek 131 lat — „stare”. Organizowali je emigranci polityczni, wojenni, zarobkowi, oraz osoby, które z własnego wyboru osiedlały się poza Polską. Były one (media) elementem jak i wyrazem działań tożsamościowych i kulturotwórczych różnych środowisk polonijnych i emigracyjnych. Ich treścią były i są zjawiska egzystujące na granicy dwóch kultur: polskiej i niemieckiej.

Kuryer Polski chciałby Państwu przedstawić Polaka, Marka Probosza, mieszkającego w Kalifornii, który z wielkim sukcesem, sam bez niczyjej pomocy, przybliża Ameryce, „jednego z największych bohaterów XX wieku” jak napisał New York Times, rotmistrza Witolda Pileckiego.

Szopka, jak mówił przed laty ksiądz prałat Michał Słowikowski z Lublina, „…to pewnego rodzaju święta scena, która przede wszystkim przedstawia Świętą Rodzinę i wszystko to co się wydarzyło w Betlejem…”

Jednym z bohaterów jest na pewno Tadeusz Cisek — Sybirak, spadochroniarz Samodzielnej Brygady gen. Stanisława Sosabowskiego, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, komendant 94 placówki SWAP w Milwaukee, członek Kongresu Polonii Amerykańskiej, działacz polonijny. Odszedł na wieczną wartę ósmego grudnia 2021roku , w wieku 98 lat. Jego losy, to indywidualny zapis polskiej historii po odzyskaniu w 1918 roku niepodległości.

Za kilka dni, obchodzimy okrągłą, bo 40-tą rocznicę wprowadzenia w Polsce tzw. Stanu Wojennego – niekonstytucyjnego i (nawet według ówczesnego prawa) nielegalnego przewrotu wojskowego, który miał położyć kres działaniu „Solidarności” – wolnościowego ruchu polityczno-społecznego pod egidą niezależnego związku zawodowego. Celem wprowadzenia stanu wojennego było przywrócenie dotychczasowego układu społecznego i utrwalenie w ten sposób pro-sowieckiej, komunistycznej władzy w Polsce na czas nieokreślony.

Dziennik jako gazeta polonijna, stanowił prasę codzienną dla Polaków w Niemczech. Służył celom informacyjnym, a także integracji kulturalnej i społecznej polskiej ludności rozproszonej w Berlinie. W okresie I wojny światowej i re-emigracji stał się źródłem informacji o sytuacji społecznej rodaków na obszarze odradzającego się państwa polskiego i stanie organizacyjnym ludności polskiej w Niemczech. Stale relacjonował o sprawach międzynarodowych i gospodarczych Polski. W jego redagowaniu pomagali młodzi Polacy, zamieszkali i studiujący w Berlinie. Prezentowali na jego łamach poglądy narodowe.

Po trzecim rozbiorze obszar zagarniętych ziem polskich stanowił ponad połowę terytorium Prus, zaś Polacy stanowili blisko połowę jego ludności. Od tego momentu, przez 123 lata, aż do 1918 roku, Polska jako suwerenne państwo nie istniała.

Nie ma już świadków tej historii, pozostają jednak pokaźne archiwa amerykańskie, które pozwalają wydobyć prawdę o wielkim patriotyźmie ponad 20.000 żołnierzy i całej armii zaangażowanych cywilów, działaczy polonijnych, którzy razem z ochotnikami poświęcili się dla tworzenia wielkiej i silnej, wolnej i niepodległej Polski i którym też winniśmy zapewnić godne miejsce w naszej historycznej pamięci.

Historia polskich Teksańczyków jest ogólnie mało znana. Niewiele osób w polskiej diasporze zdaje sobie sprawę, że Teksas był pierwszym miejscem lądowania polskich uchodźców, uciekających przed trudnościami po powstaniu listopadowym 1830 r.; to także miejsce pierwszego polskiego osadnictwa w Ameryce; pierwsze miejsce dla polskiego kościoła katolickiego i parafii na kontynencie; oraz lokalizacja pierwszej polskojęzycznej szkoły.